Leiderschapslessen voor leiders van de toekomst

4 Leiderschapslessen voor leiders van de toekomst

Het vraagt nogal wat van leidinggevenden om deze transformatie tot leider van de toekomst te doorstaan. Het is een persoonlijke zoektocht waarvoor geen vaste methode bestaat. Je zult het toch echt samen met je medewerkers moeten doen. Toch hebben we een paar relevante leiderschapslessen voor je gevonden en op een rijtje gezet.

Er zijn zoveel leiderschapsstijlen als er leiders zijn. De top-down autoritaire leider die orders blaft en wiens medewerkers deze braaf opvolgen, bestaat bijna niet meer. Organisaties zijn met de jaren steeds platter geworden, teams meer zelfsturend en daardoor is behoefte aan ander leiderschap. Er is meer behoefte aan leiderschap gestuurd op een gedeelde missie en waarden, zoals transformationeel leiderschap.

Les #1. Maak tijd voor introspectie

Een goede leider kan meebewegen met de tijd en met de behoeftes van de medewerkers. Dat kan alleen maar als je als leider durft te veranderen, je persoonlijk durft te ontwikkelen. En voor deze verandering is bewustwording nodig: het besef dat er iets niet gaat zoals het hoort en dat je daarin iets wilt veranderen.

Je kunt zelfbewustzijn stimuleren door dagelijks tijd te maken voor introspectie, bijvoorbeeld tijdens een lunchwandelingetje of een korte meditatie voordat je aan je werkdag begint. Na verloop van tijd leer je beter registreren wat er speelt, herken je patronen en vergroot je zelfbewustzijn.

Bevraag jezelf tijdens deze rustmomenten:

• Hoe voel ik me?
• Zit ik lekker in mijn vel?
• Doe ik wat ik moet doen?
• Waar loopt het niet lekker?

En maak daarbij gebruik van het HEMA-model (Herkennen, Erkennen, Mindful, Actie)

Wil je ineffectief ‘overlevingsgedrag’ omzetten naar effectief handelen, dan kun je volgens gedragsexpert Manon Bongers het HEMA-model (Herkennen, Erkennen, Mindful, Actie) gebruiken:

1. Reflecteer en herken het ineffectieve gedrag en de overtuiging van waaruit dit gedrag wordt ingezet;
2. Erken het gedrag door de situatie te aanvaarden en jezelf niet te veroordelen;
3. Leer om met je aandacht in het moment aanwezig te zijn, zodat je je ter plekke van jouw overlevingsreactie bewust bent;
4. Onderneem vervolgens actie en zorg stap voor stap voor effectief gedrag.

Les #2. Wees elke dag dapper

Zodra je beseft dat je iets wilt veranderen, aanvaard dan de huidige situatie dan zonder jezelf te veroordelen. Toon vervolgens de moed om te doen wat nodig is. Dat is soms spannend (zoals collega’s confronteren, een moeilijke klant bellen) en soms gewoon saai en vervelend (zoals administratieve klusjes).

Discipline is cruciaal, want het is gemakkelijk om weer in oude patronen te vervallen. Benoem de worsteling met deze patronen ook in gesprekken met collega’s en klanten: door zelf transparant te zijn neem je spanning weg en toon je leiderschap door het goede voorbeeld te geven.

Het ongemak durven te benoemen

Als het even ongemakkelijk wordt, kiezen de meeste mensen voor de weg van de minste weerstand. Dat is niet vreemd, want op de moeilijke – lees: stressvolle – momenten komt het primitieve, dierlijke deel van ons brein in actie, dat gericht is op overleving. Ongemak heet niet voor niets on-gemak.

We zoeken het liefste zo snel mogelijk weer de veiligheid, het comfort en het gemak van het vertrouwde. Hoe minder energie iets kost, des te groter wordt onze kans om te overleven. Dat is pure biologie en heeft ons eeuwenlang geholpen om te overleven, alleen kan het ons in de tegenwoordige tijd ook behoorlijk in de weg zitten. Wees je hier als leider bewust van en geef zelf het goede voorbeeld als het op veranderen aankomt.

Les #3. Houd eens je mond

Leiderschap valt of staat bij hoeverre je in staat bent verbinding te maken met anderen. Dat doe je niet door jezelf te profileren, maar door juist je mond te houden en anderen de ruimte te geven. Je kunt op veel verschillende manieren luisteren en het is belangrijk om je als leider bewust te worden van hoe je luistert en welke vorm van luisteren dienend is voor het gesprek dat je voert.

4 vormen van luisteren uit het boek ‘Theory U’

In het boek ‘Theory U’ beschrijft Otto Scharmer 4 verschillende vormen van luisteren:

1. Downloaden; luisteren ter bevestiging van wat je al weet of denkt te weten. Als dit het type luisteren is dat je vaak doet, kan dit oppervlakkig blijven. Probeer dan te streven naar;
2. Gericht open luisteren; luisteren naar en open staan voor informatie die afwijkt van wat we al weten. Als dit het type luisteren is dat je vaak doet, zou je deze openheid nog meer kunnen benutten door;
3. Empatisch luisteren; luisteren waarbij je je verplaatst in de ander zonder hier een oordeel over te geven. Als dit het type luisteren is dat je vaak doet, zou je nu kunnen werken aan het creëren van werkvormen om dit type luisteren vaker te beoefenen;
4. Generatief luisteren; luisteren waarbij er een nieuwe, gemeenschappelijk visie ontstaat. Deze manier van communiceren vraagt veel van elkaar en is echt een gemeenschappelijk proces.

Les #4. Laat je niet tegenhouden

‘Als verandering het doel is, is stagnatie het resultaat’, schreef de Nederlandse bedrijfskundige Daniel Ofman in zijn boek Kernkwadrantenspel. Bedenk dus niet alleen rationeel hoe het anders kan, maar gebruik juist je intuïtie.

Speel het kernkwadrantenspel

Een kernkwadrant bestaat uit je kernkwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie. Met dit model krijg je inzicht in je sterke punten, waar je je in wilt ontwikkelen en wat je tegenhoudt. Zo krijg je meer inzicht in jezelf en zie je hoe je kunt groeien.

Wekelijks de nieuwsbrief van Management & Leiderschap ontvangen?

E-mail *

Door je in te schrijven ga je akkoord met de algemene en privacyvoorwaarden.

Verstuur

Of doe een associatiespel

Outside-the-box denken kun je stimuleren met een associatiespel met vrienden of collega’s. Kies een metafoor en spui vervolgens je gedachten zonder je te laten tegenhouden door politieke correctheid, realisme of logica. Daag elkaar uit en kijk of er iets uitkomt dat buiten de normale patronen valt. Daar kun je vervolgens verder mee aan de slag.

Een bevlogen leider inspireert en heeft een gunfactor

Je bevlogenheid en doorzettingsvermogen zijn de eigenschappen die het team moeten motiveren. Als jij je niet voor de volle 100% achter de gekozen doelen schaart, gaan je teamleden ook twijfelen. Doorzetters en vechters hebben vaak onze sympathie en een gunfactor, we willen leiders met deze leiderschapsstijl graag zien slagen.